Կիրիլ Թումանոֆը հաշվարկում է, որ մոտավորապես 800 թվականին մ.թ.ա. մնացել էին ընդամենը քսան [հայ] ազնվական «տուն» (տուն, ընտանիքներ), որոնք կարող էին խմբավորվել (քանի որ մի քանիսը այլոց ճյուղերն էին կամ կրտսեր տոհմերը) տասներկու «դինաստիաների»՝ ի տարբերություն տոհմերի։ երեսունհինգ իշխանական տները քսաներկու դինաստիաներից մոտ 500 մ.թ.
9-րդ դարում, հզոր ընտանիքների բազմություն կազմելու փոխարեն, քաղաքական հասարակությունը գերակշռում էր երեք-չորս տուն: Դրանց թվում էր Սյունիքը պահող ընտանիքը։ Եղել են նաև Արծրունիներ, որոնք ութերորդ դարի կեսերին և հետագա մասերում աչքի են ընկել արաբների արշավանքին դիմակայելու գործում, որոնց առաջնորդներից երկուսը սպանվել են 762 թվականին, ևս երկուսը նահատակվել են 786 թվականին։ Արծրունիներն ընդարձակել էին իրենց կալվածքները. միայն մագնատներ, ովքեր, ըստ երևույթին, միգրացիայի մեջ չէին զբաղվում և 800-ի համար, հավանաբար, ամենահզոր և ապահով ընտանիքն էին:
Կային, անշուշտ, նաև այժմ ականավոր Բագրատունիները։ Բագրատունիներն իրենք են բաժանվել երկու ճյուղի։ Աշոտ Կույրի եղբորորդին մեկնել էր Իբերիայի (Արևմտյան Վրաստան) Կլարժկի սահմանամերձ տարածքները, որտեղ ութերորդ դարի վերջին քառորդում նրա ընտանիքը լավ արմատավորվեց և իբերիայի արքայադստեր հետ ամուսնության և կալվածքների ձեռքբերման միջոցով պետք է փոխարիներ տիրող թագավորին։ դինաստիան 813 թ.
- Էնն Էլիզաբեթ Ռեդգեյթ
Պատկերը՝ Աթաբեկյանների իշխանական տան զինանշան
По оценке Кирилла Туманова, примерно в 800 году нашей эры осталось только двадцать [армянских] аристократических «домов» (тун; семей), которые можно было сгруппировать (поскольку некоторые были ответвлениями или младшими линиями других) в двенадцать «династий», в отличие от тридцать пять княжеских домов из двадцати двух династий примерно в 500 г. н.э.
В девятом веке, вместо множества могущественных семей, в политическом обществе доминировали три или четыре туна. В их число входила семья, которая держала Сюник. Были также Арцруни, которые в середине и в более поздних частях восьмого века сыграли видную роль в сопротивлении арабскому вторжению, двое из их лидеров были убиты в 762 г., а еще двое замучены в 786 г. Арцруни расширили свои земельные владения, будучи только магнаты, которые, по-видимому, не занимались миграцией и к 800 г. были, пожалуй, самой могущественной и обеспеченной семьей.
Были, конечно, и ныне выдающиеся Багратуни. Сами Багратуни разделились на две ветви. Племянник Ашота Слепого уехал в пограничные земли Кларика в Иберии (западная Грузия), где в последней четверти восьмого века его семья прочно укрепилась и благодаря женитьбе на иберийской принцессе и приобретению поместий должна была заменить царствующую династии в 813 году.
–Энн Элизабет Редгейт
Изображение: Герб Княжеского Дома Атабекян
Cyril Toumanoff estimates that in about 800 A.C. there were only twenty [Armenian] aristocratic “houses” (tun; families) left, which could be grouped (since some were offshoots or junior lines of others) into twelve “dynasties,” in contrast to the thirty-five princely houses from twenty-two dynasties in around 500 A.C.In the ninth century, instead of comprising a multiplicity of powerful families, political society was dominated by three or four tuns. These included the family that held Siunik. There were also the Artsrunis, who in the middle and later parts of the eighth century had been prominent in resisting Arab invasion, two of their leaders being killed in 762 and two more martyred in 786. The Artsrunis had expanded their land holdings, were the only magnates who apparently did not engage in migration, and were perhaps the most powerful and secure family by 800.There were also, of course, the now preeminent Bagratunis. The Bagratunis themselves had split into two branches. A nephew of Ashot the Blind had departed to the borderlands of Klarjk in Iberia (western Georgia), where in the last quarter of the eighth century his family became well entrenched and through marriage to an Iberian princess and acquisition of estates was to replace the reigning dynasty in 813.–Anne Elizabeth RedgateImage: Coat of arms of the Princely House of Atabekians.
