Արտաշեսյան (Արտաշեսյաններ) 189 մ.թ.ա ե.- 2-Арташесян (Арташесиды) 189 до н. э.— 2. – Source text Арташесян (Арташесиды) 189 до н. э.— 2. Арташесян (Арташесиды) 189 до н. э.— 2. Artashesyan (Artashesidy) 189 BCE.— 2 AD

Արտաշես I – Արտաշեսյան արքայատոհմի հիմնադիր (Արտաշեսյան (Արտաշեսյաններ) 189 մ.թ.ա. – 2)
Арташес I -Оснаватель Династии Арташесянов(Арташесян (Арташесиды) 189 до н. э.— 2)

Artashes I – Founder of the Artashesian Dynasty (Artashesian (Artashesians) 189 BC – 2)

Արտաշես Ա-ի քարե ստելա – Каменная стела Арташеса I – Stone stele of Artashes I

Ըստ Ստրաբոնի՝ Արտաշեսի թագավորությունն ի սկզբանե ներառել է Արարատյան դաշտը Արաքսի միջին հոսանքի մեջ և կոչվել Այրարատ։ Այս գետի ձախ ափին մ.թ.ա 166թ. ե. Արտաշեսն առևտրի ճանապարհների խաչմերուկում կառուցեց իր առաջին քաղաքը՝ Արտաշատը, որտեղ մայրաքաղաքը տեղափոխեց Արմավիրից։ Ըստ լեգենդի՝ քաղաքի շինարարությունը ղեկավարել է Կարթագենի հրամանատար Հանիբալը, որը փախել է Մերձավոր Արևելք։ Արտաշատ քաղաքը (Արտաքսատա) այս առումով կոչվել է Հայկական Կարթագեն։ Նոր մայրաքաղաք են տեղափոխվել նաև Բագարանի կրոնական կենտրոնի աստվածների արձանները, որոնց թվում է գրի, իմաստության և գիտելիքի աստծո արձանը։ Թագավորը հիմնեց ևս մի քանի քաղաքներ, որոնք իր հոր պատվին կոչեցին Զարեհավան կամ Զարիշատ։ Հետագայում Արտաշեսը զգալիորեն ամրապնդեց ու ընդարձակեց իր ունեցվածքը՝ իրեն ենթարկելով գրեթե ողջ Հայկական լեռնաշխարհը։
Արտաշեսի հայրը Զարիատրն էր, հավանաբար Սոփենի թագավորների ժառանգներից։ Սակայն իր արձանագրություններում Արտաշեսն իրեն անվանում է Երվանդիդ՝ այդպիսով պնդելով, որ ազգական է պարտված տոհմի հետ։

Согласно Страбону, царство Арташеса вначале включало Араратскую равнину в среднем течении Аракса и называлось Айрарат . На левом берегу этой реки в 166 году до н. э. Арташес построил на пересечении торговых путей свой первый город Арташат, куда им была перенесена столица из Армавира. Согласно преданию строительством города руководил бежавший на Ближний Восток карфагенский полководец Ганнибал. Город Арташат (Артаксата), в связи с этим, называли армянским Карфагеном. Также были перенесены в новую столицу статуи богов из религиозного центра Багаран, в том числе статую бога письменности, мудрости и знаний Тира. Царем было основано ещё несколько городов, названных в честь отца Зарехаванами или Заришатами. Впоследствии Арташес значительно укрепил и расширил свои владения, подчинив себе почти всё Армянское нагорье.
Отцом Арташеса был Зариатр — возможно, потомок софенских царей. Однако в своих надписях Арташес именует себя Ервандидом, претендуя, таким образом, на родство с поверженной династией.

According to Strabo, the kingdom of Artashes initially included the Ararat plain in the middle reaches of the Araks and was called Ayrarat. On the left bank of this river in 166 BC. e. Artashes built his first city of Artashat at the crossroads of trade routes, where he moved the capital from Armavir. According to legend, the construction of the city was led by the Carthaginian commander Hannibal, who fled to the Middle East. The city of Artashat (Artaxata), in this regard, was called the Armenian Carthage. The statues of gods from the religious center of Bagaran were also transferred to the new capital, including the statue of the god of writing, wisdom and knowledge of Tyr. The king founded several more cities, named in honor of his father Zarehavans or Zarishats. Subsequently, Artashes significantly strengthened and expanded his possessions, subjugating almost the entire Armenian Highlands.
Artashes’ father was Zariatr, possibly a descendant of the kings of Sophene. However, in his inscriptions, Artashes calls himself Yervandid, thus claiming to be related to the defeated dynasty.

սահմանագլուխ արամեերեն (պատճեն), Սիսիան-пограничная стела на арамейском (копия), Сисиан-border stele in Aramaic (copy), Sisian

Արտաշես Ա-ի թե՛ միջնադարյան լեգենդները, թե՛ վավերական արձանագրությունները խոսում են նրա կողմից իրականացված կարևոր հողային բարեփոխման մասին։ Հայաստանի տարբեր վայրերում հայտնաբերվել են քարե կոթողներ, որոնք ծառայում էին որպես գյուղերի միջև սահմանագիծ. դրանց վրա արամերեն գրություններ են։ Խոսքը թագավորական (այդ թվում՝ մասնավոր անձանց տրված) և համայնքային հողերի, ինչպես նաև, հավանաբար, քաղաքների հողերի միջև ավելի հստակ տարբերակման մասին էր, որոնք շատ էին Արտաշեսի թագավորությունում։

Как средневековые предания, так и подлинные надписи Арташеса I говорят о проведении им важной земельной реформы. В различных частях Армении найдены каменные стелы, служившие обозначением межей между сёлами; на них — надписи по-арамейски. Речь шла о более чётком разграничении царских (в том числе и выданных частным лицам) и общинных земель, а также, вероятно, земель городов, которых в царстве Арташеса было немало.

Both medieval legends and authentic inscriptions of Artashes I speak of his implementation of an important land reform. In different parts of Armenia, stone stelae were found, which served to mark the borders between villages; на них — inscriptions in Aramaic. It was about a clearer demarcation of royal (including those given to private individuals) and communal lands, and also, probably, the lands of cities, which were not many in the kingdom of Artashes.

Զարիատրեսի որդի Երվանդի Արտաշես թագավորի գահակալության 10-րդ տարում բարի, թագադրված, Քշատրայի դաշնակից, չարի հակառակորդ՝ Արտաշես Երվանդի թագավորը, Զարիատրեսի որդին, հողը բաժանեց գյուղերի միջև։-На 10-ом году правления царя Артаксеркса Ервандского, сына Зариатреса, добра, венценосца, союзника Кшатры, противника зла: Артаксеркс, царь Ервандский, сын Зариатреса, поделил землю между селами.-In the 10th year of the reign of King Artaxerxes of Yervand, son of Zariatres, good, crowned, ally of Kshatra, opponent of evil: Artaxerxes, king of Yervand, son of Zariatres, divided the land between the villages.

Արտաշես Ա Բարեպաշտ – Արտաշեսյանների թագավորական տոհմի նախահայրը, սատրապ Զարեխի որդին, իրեն անվանել է Երվանդական, ինչը վկայում է նրա պատկանելությունը Երվանդունիների տոհմին։

189 թվականին։ ե. Մեծ Հայքը հռչակեց անկախ պետություն։ Նա կառուցել է Արտաշատ մայրաքաղաքը, ինչպես նաև Զարեհավան և Զարիշատ քաղաքները։ Արտաշես Ա Բարի թագավորի գահակալության տարիներին Հայաստանը դարձավ հզոր պետություն։ Անհաջող փորձեց վերամիավորել հայկական բոլոր հողերը։

Նրա ստեղծած պետությունը ներառում էր Փոքր Հայքը, Սոֆենը և Կոմմագենը։ Նա կատարեց հողային բարեփոխումներ – հաստատեց կալվածքների սահմանները։ Տարածել երկիրը 120 ադմինիստրատիվ ռազմավարության մեջ, բաժանելով այն 4 սահմանային հրամաններ՝ բդեշխություն, նպաստել է գիտության և արվեստի զարգացմանը։ Ժողովուրդը փառաբանել է նրան և շնորհել պատվավոր կոչում՝ Լավ։

Պատմագետ Մովսես Խորենացին իր «Հայոց պատմության» մեջ տպագրել է «Արտաշես և Սաթենիկ» ավանդությունը՝ նվիրված հայոց թագավոր Արտաշես Ա Բարիի ամուսնությանը Ալանի արքայադստեր Սաթենիկի հետ։ Գուսանների ստեղծած այս լեգենդը հայ գրականության իսկական գլուխգործոց է։ Ալանները Հյուսիսային Կովկասում ապրող օսերի նախնիներն են։

Ըստ ավանդության՝ ալանական զորքերը ներխուժում են Հայաստան։ Արտաշեսը ճակատամարտում հաղթում է ալաններին՝ գերելով Ալանի իշխանին։ Ալանների արքան հայոց թագավորից հաշտություն է խնդրում՝ մեծ փրկագին առաջարկելով որդու համար։

Բայց Արտաշեսը հրաժարվում է Ալանի թագավորից։ Իսկ մյուս կողմից Արտաշեսին դիմում է ալանյան արքայադուստր Սաթենիկը. Արտաշեսը սիրահարվում է նրան և որոշում առևանգել նրան։ Նա թամբում է իր սև ձին, լողալով անցնում է Քուռ գետը, լազո է անում արքայադստերը և տանում նրան իր ռազմական ճամբար։

Ամբողջ լեգենդը հայ հին պոեզիայի փայլուն ստեղծագործություն է.

Հեծավ արի արքա Արտաշեսը գեղեցիկ Սևուկ նժույգը
Եվ հանեց ոսկեօղ շիկափոկ պարանը
Եվ որպես սրաթև արծիվ անցկացավ գետը
Եվ նետեց ոսկեօղ շիկափոկ պարանը,
Գցեց մեջքը ալանաց օրիորդի
Եվ շատ ցավեցրեց մեջքը փափուկ օրիորդի՝
Արագ հասցնելով նրան իր բանակը։

Հարսանիքի նկարագրությունը հետևյալն է.

Ոսկի անձրև էր տեղում
Արտաշեսի փեսայության պահին,
Մարգարիտ էր տեղում
Սաթենիկի հարսնության պահին։

Հայկական նշանավոր Արտաշատ քաղաքը կառուցվել է մ.թ.ա. 180 թվականին։ ե. Նրա անունը տվել է Արտաշես I Բարի թագավորը։ Քաղաքը գտնվում է Արարատյան դաշտում, Երասխ և Մեծամոր գետերի միախառնման վայրում ձևավորված թերակղզում, ներկայիս Արտաշատ (Արտաշատի շրջանի կենտրոն) քաղաքից 10 կմ հարավ-արևմուտք, Խոսառատի շրջանի վոլմախ, վոլմախ քաղաքից 10 կմ հարավ-արևմուտք։ Խոսար.

Արտաշատից ոչ հեռու Տափերանի կամրջից էր սկիզբ առնում հնության գլխավոր մայրուղիներից մեկը՝ Պալատի պողոտա կոչվածը։ Արտաշատը Հայաստանի մայրաքաղաքն է մ.թ.ա 2-րդ դարից։ ինչպես ն. ե. 4-րդ դար ն. ե. Հին աշխարհի պատմաբաններ Ստրաբոնը, Պլուտարքոսը և այլք պնդում են, որ քաղաքի հատակագիծը կազմել է Կարթագենցի սպարապետ Հանիբալը, ով այդ տարիներին ապրել է հայոց թագավորական արքունիքում։

Ասում են, որ Արտաշես քաղաքի կառուցման ավարտից հետո Ես կառուցեցի, խնջույք ողջ աշխարհի համար, որին մարդիկ բաժակները բարձրացրել են և վանկարկել Ար-տա-շա-շատ, Ար-տա-շա-շատ, ի. ուրախ Արտաշես. Թող Արտաշեսն ու նրա մայրաքաղաքը երջանիկ ապրեն։ Այսպիսով, երգարվեստի օգնությամբ սկսեց կոչվել Արտաշատ քաղաքը, որը հետագայում վերանվանվեց Արտաշատ։

Պատմիչ՝ «Հայաստանի թագավորները». Գրքի հեղինակ՝ Հայկ Խաչատրյան

Арташес I Благой — родоначальник царской династии Арташесидов, сын сатрапа Зареха, называл себя Ервандаканом, чем засвидетельствовал свою принадлежность к династии Ервандуни.

В 189 г. մինչև ն. э. Великую Армени провозгласил независимым государством. Построил столицу Арташат, а также города Зарехаван и Заришат. За годы правления царя Арташеса I Благого Армения стала могущественной державой. Безуспешно стремился воссоединить все армянские земли.

В состав созданного им государства вошли Малая Армения, Софена и Коммагена. Провел земельные реформы — утвердил пределы поместий. Տարածել երկիրը 120 ադմինիստրատիվ ռազմավարության մեջ, мобильный армию, разделлив ее на 4 погранично командования — бдешхутюны, содействовал развитию науки и искусства. Народ прославлял его и наградил почетным титулом — Благой.

Историограф Мовсес Хоренаци в своей «История Армении» տպագրել сказание «Арташес и Сатеник» посвященное женитьбе армянского царя Арташеса I Благого на аланской царевне Сатеник. Это сложенное гусанами сказание, является истинным шедевром армянской литературы։ Аланы — предки осетин, живущих на Северном Кавказе.

Согласно сказанию, аланские войска вторгаются в Армению. Арташес в бою побеждает аланов, пленив аланского царевича. Царь аланов просит армянского царя о перемирии, предлагая за своего сына большой выкуп.

Но Арташес отказывает аланскому царю. А с другого берега к Арташесу обращается аланская царевна Сатеник. Арташес влюбляется в нее и решает похитить ее. Он седлает своего вороного коня, переплывает реку Кура, арканит царевну и переводит ее в свой военный лагерь.

Все сказание являет собой гениальное творение древней армянской поэзии:

Храбрый царь Арташес на вороного сел,
Вынул красный аркан с золотым кольцом,
Через реку махнул бысрокрылым орлом.
Метнул красный аркан с золотым кольцом,
Аланской царевны стан обхватил,
Стану нежной царевны շատ պատճառ,
Быстро в ставку ее повлачил.

Далее описание свадьбы:

Падал золота дождь, как женился Арташес,
Падал дождь жемчугов как шла замуж Сатеник.
(Перевод Валерия Брюсова)

Знаменитый город Армении Арташат был построен в 180 году до н. э. Царь Арташес I Благой дал ему свое имя. Город расположился в Араратской долине, на полуострове, образовавшемся на месте слияния рек Ерасх и Мецамор, 10 км юго-западнее нынешнего города Арташата (центра Арташатской области), уолмах хосаратской области, уолмах хосар.

Недалеко от Арташата с Таперанского моста начиналась одна из главных магистралей древности, называемая Дворцовым проспектом. Арташат был столицей Армении с II в. մինչև ն. э. IV в. ն. э. Историки древнего мира Страбон, Плутарх и другие утверждают, что план города был составлен полководцем Ганибалом из Карфагена, который в те годы жил при Армянском царском дворе.

Рассказывают, будто после завершения строительства города Арташес Ես կառուցեցի пир на весь мир, на котором люди поднимали бокалы и скандировали Ар-та-ша-шат, Ар-та-ша-шат, т.е. ուրախь Арташеса. Да будут жить счастливо Арташес и его столица. Вот так, с помощью скандирования и стал называться город Арташашатом, который позднее переименовался Арташат.

Պատմիչ՝ Книга «Цари Армении». Գրքի հեղինակ՝ Айк Хачатрян

Арташес I Благой — родоначальник царской династии Арташесидов, сын сатрапа Зареха, называл себя Ервандаканом, чем засвидетельствовал свою принадлежность к династии Ервандуни.

В 189 г. до н. э. Великую Армени провозгласил независимым государством. Построил столицу Арташат, а также города Зарехаван и Заришат. За годы правления царя Арташеса I Благого Армения стала могущественной державой. Безуспешно стремился воссоединить все армянские земли.

В состав созданного им государства вошли Малая Армения, Софена и Коммагена. Провел земельные реформы — утвердил пределы поместий. Разделил страну на 120 административных стратегических единиц, мобилизовал армию, разделив ее на 4 пограничные командования — бдешхутюны, содействовал развитию науки и искусства. Народ прославлял его и наградил почетным титулом — Благой.

Историограф Мовсес Хоренаци в своей «История Армении» запечатлел сказание «Арташес и Сатеник» посвященное женитьбе армянского царя Арташеса I Благого на аланской царевне Сатеник. Это сложенное гусанами сказание, является истинным шедевром армянской литературы. Аланы — предки осетин, живущих на Северном Кавказе.

Согласно сказанию, аланские войска вторгаются в Армению. Арташес в бою побеждает аланов, пленив аланского царевича. Царь аланов просит армянского царя о перемирии, предлагая за своего сына большой выкуп.

Но Арташес отказывает аланскому царю. А с другого берега к Арташесу обращается аланская царевна Сатеник. Арташес влюбляется в нее и решает похитить ее. Он седлает своего вороного коня, переплывает реку Кура, арканит царевну и переводит ее в свой военный лагерь.

Все сказание являет собой гениальное творение древней армянской поэзии:

Храбрый царь Арташес на вороного сел,
Вынул красный аркан с золотым кольцом,
Через реку махнул бысрокрылым орлом.
Метнул красный аркан с золотым кольцом,
Аланской царевны стан обхватил,
Стану нежной царевны боль причинил,
Быстро в ставку ее повлачил.

Далее описание свадьбы:

Падал золота дождь, как женился Арташес,
Падал дождь жемчугов как шла замуж Сатеник.
(Перевод Валерия Брюсова)

Знаменитый город Армении Арташат был построен в 180 году до н. э. Царь Арташес I Благой дал ему свое имя. Город расположился в Араратской долине, на полуострове, образовавшемся на месте слияния рек Ерасх и Мецамор, 10 км юго-западнее нынешнего города Арташата (центра Арташатской области), у села Лусарат, на ближних холмах Хор-Вирапа.

Недалеко от Арташата с Таперанского моста начиналась одна из главных магистралей древности, называемая Дворцовым проспектом. Арташат был столицей Армении с II в. до н. э. IV в. н. э. Историки древнего мира Страбон, Плутарх и другие утверждают, что план города был составлен полководцем Ганнибалом из Карфагена, который в те годы жил при Армянском царском дворе.

Рассказывают, будто после завершения строительства города Арташес I устроил пир на весь мир, на котором люди поднимали бокалы и скандировали Ар-та-ша-шат, Ар-та-ша-шат, т.е. радость Арташеса. Да будут жить счастливо Арташес и его столица. Вот так, с помощью скандирования и стал называться город Арташашатом, который позднее переименовался Арташат.

Источник: Книга «Цари Армении».  Автор книги: Айк Хачатрян

Artashes I Gretat – the founder of the royal dynasty of Artashesids, the son of satrap Zarekh, called himself Yervandakan, which proved his affiliation to the Yervanduni dynasty.

В 189 г. до н. e. He proclaimed Great Armenia an independent state. He built the capital Artashat, as well as the cities of Zarekhavan and Zarishat. During the reign of Tsar Artashes I the Good, Armenia became a powerful state. He tried unsuccessfully to reunite all the Armenian lands.

Lesser Armenia, Sofena and Commagena were included in the state created by him. He carried out land reforms — established the boundaries of estates. He divided the country into 120 administrative strategic units, mobilized the army, divided it into 4 border commands – bdeshhutyuny, promoted the development of science and art. The people celebrated him and awarded him with an honorary title – Blagoy.

Historian Movses Khorenatsi in his “History of Armenia” recorded the story “Artashes and Satenik” dedicated to the marriage of the Armenian king Artashes I to the Alan princess Satenik. This story, composed by geese, is a true masterpiece of Armenian literature. Alans are the ancestors of the Ossetians living in the Northern Caucasus.

According to the story, the Alan troops invade Armenia. Artashes defeats the Alans in battle, capturing the Alan Tsarevich. The Tsar of Alans asks the Armenian Tsar for a truce, offering a big ransom for his son.

But Artashes refuses to the Alan king. And from the other side, the Alan princess Satenik turns to Artashes. Artashes falls in love with her and decides to kidnap her. He saddles his raven horse, swims across the Kura River, binds the princess and takes her to his military camp.

The entire story is a brilliant creation of ancient Armenian poetry.

The brave king Artashes on the crow village,
He took out a red rope with a golden ring,
He waved a swift-winged eagle across the river.
He threw a red rope with a golden ring,
The princely state of Alan covered,
I became tender uterine pain,
Быстро в ставку ее повлачил.

Further description of the wedding:

Golden rain fell when Artashes got married.
Дадал дождь жемчугов как шла заму Satenik.
(Translation by Valeria Bryusova)

The famous city of Artashat in Armenia was built in 180 AD. e. Tsar Artashes I Blessed gave him his name. The city is located in the Ararat valley, on the peninsula formed at the confluence of the Yeraskh and Metsamor rivers, 10 km south-west of the current city of Artashata (the center of the Artashat region), near the village of Lusarat, on the nearby hills of Khor-Virapa.

Not far from Artashat, one of the main ancient highways, called Dvortsov prospect, began from the Taperan bridge. Artashat was the capital of Armenia since II century. до н. e. IV c. n. e. Historians of the ancient world Strabo, Plutarch and others claim that the plan of the city was drawn up by the general Hannibal from Carthage, who in those years lived at the Armenian royal court.

They say that after the completion of the construction of the city, Artashes I arranged a feast for the whole world, at which people raised their glasses and chanted Ar-ta-sha-shat, Ar-ta-sha-shat, etc. Joy of Artashes. May Artashes and his capital live happily. That’s how, with the help of chanting, the city was called Artashashatom, which was later renamed Artashat.

Source: Book “Tsars of Armenia”. Автор книги: Aik Khachatryan

Հայկական թագեր կամ Արտաշեսյանների թագեր – Армянская тиара или Тиара Арташесидов – Armenian crowns or Artashesian crowns

Հայկական թագեր – գլխազարդ է, որը Հին Հայաստանում Արտաշեսյանների տոհմի տիրակալների միապետական ​​իշխանության խորհրդանիշն է եղել, որը եղել է մի տեսակ կոնաձև կամ կոն։ – հնգաթև գլխարկ Հին Հայաստանում, վերևի ատամները, որոնց շուրջը խճճված է թագավորական դիադեմը, զարդարված երկու արծիվներով, որոնք նայում են ութաթև աստղի երկու կողմերում հակառակ ուղղություններով, ինչը Արտաշեսյանների ընդհանուր նշանն էր։ .

Հայկական, խեթական, ասորա-բաբելոնական, պարսկական և հունական աղբյուրները վկայում են Հայաստանում համահայկական յոթ գլխավոր թագավորական տոհմերի կառավարման մասին.

Հայկազունիների (Այկիդների) տոհմ (2492/2107 – 331 մ.թ.ա.)

Արարտունիների տոհմ Վանի թագավորություն (Ուրարտու) (մոտ 860 – 590 մ.թ.ա.)

Երվանդունիների (Օրոնտիդների) տոհմը (մոտ 401 – 200 մ.թ.ա.)

Արտաշեսյանների տոհմ (Արտաշեսյաններ) (Ք.ա. 189 – մ.թ. 52) – Երվանդունիների ճյուղ Հայկազունու սերմից։

Արշակունիների դինաստիա (52 – 428)

Բագրատունիների տոհմ (886 – 1045 թթ.)

Ռուբենյան-Խեթումյան-Լուսինյան տոհմ (1080 – 1375 թթ.)

Նրանցից բացի կար հինգ Հայաստան (Հայկական նահանգներ), Հայաստանում տարբեր ժամանակներում կային տեղական թագավորություններ ու իշխող տոհմեր՝ Վասպուրականը, Սյունիքը, Վանանդը և այլն։ Սակայն վերոնշյալ դինաստիաների ներկայացուցիչները կրում էին «Հայաստանի թագավոր» կամ համահայկական միապետերի նմանատիպ տիտղոսներ։

Армянская тиара (арм. Հայկական խույր) или Тиара Арташесидов (арм. Արտա-շեսյանների խույր) — головной убор, являвшийся символом монархической власти правителей из династии Арташесидов в Древней Армении, представлявший собой своеобразную шляпу в форме усечённого конуса или цилиндра с четырьмя или пятью остроконечными зубцами на вершине, вокруг которого обвита царская диадема, украшенная двумя орлами, смотрящими в противоположные стороны по обеим сторонам 8-конечной звезды, что являлось родовым знаком Арташесидов.

Армянские, хеттские, ассиро-вавилонские, персидские и греческие источники свидетельствуют о правлении семи основных всеармянских царских династий в Армении:

Династия Айказуни (Айкиды) (2492/2107 г. — 331 г. до н. э.)

Династия Арартуни Ванское царство (Урарту) (ок. 860 — 590 до н.э.)

Династия Ервандуни (Оронтиды) (ок. 401 — 200 до н.э.)

Династия Арташесян (Арташесиды) (189 до н.э. — 52 н.э.) – ветвь Ервандуни от семени Айказуни

Династия Аршакуни (Аршакиды) (52 — 428)

Династия Багратуни (Багратиды) (886 — 1045)

Династия Рубенян-Хетумян-Лусинян (1080 — 1375)

Кроме них, существовали пять Армений (армянских государств), в Армении в разное время существовали и локальные царства и правящие династии, такие как Васпураканское, Сюникское, Ванандское и другие. Однако представители вышеназванных династий носили титулы «царя Армении» или аналогичные титулы всеармянских монархов.

Armenian crowns – is a headdress, which was a symbol of the monarchical power of the rulers of the Artashesid dynasty in ancient Armenia, which was a kind of conical or cone-shaped five-pointed hat in ancient Armenia. teeth on the top, around which the royal diadem is entwined, decorated with two eagles, looking in opposite directions on both sides of the 8-pointed star, which was a generic sign of the Artashesids.

Armenian, Hittite, Assyro-Babylonian, Persian and Greek sources testify to the rule of seven main pan-Armenian royal dynasties in Armenia:

Haykazuni (Aikid) dynasty (2492/2107 – 331 BC)

Arartuni dynasty Kingdom of Van (Urartu) (c. 860 – 590 BC)

The Yervanduni (Orontids) dynasty (c. 401 – 200 BC)

Dynasty Artashesyan (Artashesians) (189 BC – 52 AD) – a branch of Yervanduni from the seed of Haykazuni

Dynasty Arshakuni (Arshakids) (52 – 428)

Bagratuni (Bagratid) dynasty (886 – 1045)

Rubenyan-Khetumyan-Lusinyan dynasty (1080 – 1375)

In addition to them, there were five Armenias (Armenian states), in Armenia at different times there were local kingdoms and ruling dynasties, such as Vaspurakan, Syunik, Vanand and others. However, representatives of the above-named dynasties bore the titles of “king of Armenia” or similar titles of pan-Armenian monarchs.