Աշխարհացույց – Ашхарацуйц – Asharacuyc

Աշխարհացույց – Ашхарацуйц – Asharacuyc





Աշխարհացույց – Ашхарацуйц – Asharacuyc


Աշխարհացույց Ashxaracuyc Ашхарацуиц

5․-Աշխարհացոյց-Հայաստանեայց-ըստ-հին-և-նոր-աշխահագրաց







Աշխարհացույց – Ашхарацуйц – Asharacuyc





Աշխարհացույց – Ашхарацуйц – Asharacuyc


Աշխարհացույց Ashxaracuyc Ашхарацуиц

5․-Աշխարհացոյց-Հայաստանեայց-ըստ-հին-և-նոր-աշխահագրաց







Աշխարհացույց («Աշխարհացոյց» (նշանակում է «Աշխարհի ատլաս» (քարտեզների ժողովածու)), հայ միջնադարյան աշխարհագրական երկասիրություն։ Կից ունեցել է շուրջ 15 քարտեզ։ Մեզ են հասել «Աշխարհացույցի» քարտեզները նկարագրող ընդարձակ և համառոտ բնութագրեր։ Կազմվել է V դարում (Մովսես Խորենացի) և շարունակվել, թարմացվել VII դարում (Անանիա Շիրակացի)։

Աշխարհացույցում համառոտ թվարկվում է երկի գրման ժամանակ հայտնի երեք մայրցամաքների (Եվրոպա, Ասիա, Լիբիա) երկրները, երբեմն հաղորդվում է հակիրճ տեղեկություններ տվյալ միավորում հանդիպող բուսականության և կենդանական աշխարհի վերաբերյալ։ Հանդիսանում է եզակի աղբյուր Մեծ Հայքի, Վիրքի և Աղվանքի պատմական աշխարհագրության ուսումնասիրության համար, ինչպես նաև արժեքավոր տեղեկություններ է պարունակում այլ երկրների վաղ միջնադարի պատմության և աշխարհագրության վերաբերյալ։

Карта («Ашкарацоиц» (в значении «Атлас мира» (сборник карт)), армянская средневековая географическая библиография. К ней было приложено около 15 карт. До нас дошли обширные и краткие характеристики, описывающие карты «Карты». Составлено в V веке (Мовсес Хоренаци) и продолжено, дополнено в VII веке (Анания Ширакаци).

На карте кратко перечислены страны трех континентов (Европа, Азия, Ливия), известные на момент написания, иногда даны краткие сведения о флоре и фауне, обнаруженных в данной единице. Он является уникальным источником для изучения исторической географии Мец Айка, Вирка и Агванка, а также содержит ценные сведения об истории и географии других стран раннего средневековья.



Map (‘Ashkaratsoits’ (meaning “Atlas of the World” (a collection of maps)), Armenian medieval geographical bibliography. It had about 15 maps attached. Extensive and brief specifications describing the maps of the “Map” have come down to us. Compiled in the 5th century (Movses Khorenatsi ) and continued, updated in the 7th century (Ananias Shirakatsi).

The map briefly lists the countries of the three continents (Europe, Asia, Libya) known at the time of writing, sometimes giving brief information about the flora and fauna found in the given unit. It is a unique source for the study of the historical geography of Mets Hayk, Virk and Aghvank, and also contains valuable information about the history and geography of other countries in the early Middle Ages.

Ըստ «Աշխարհացույց»-ի Մեծ Հայքն ունի հետևյալ 15 նահանգներն ու 178 գավառները․-По данным «Стекла», Великий Айк имеет следующие 15 штатов и 178 провинций.-According to “Glass”, Great Hayk has the following 15 provinces and 178 provinces.

1. Բարձր Հայք, ունի 9 գավառ՝ Դարանաղի, Աղյուն, Մնձուր, Եկեղյաց, Մանանաղի, Դերջան, Սպեր, Շաղագոմ, Կարին։-Высокий Айк имеет 9 провинций: Даранаги, Агюн, Мндзур, Экегяц, Мананаги, Держан, Спер, Шагагом, Карин.-High Hayk has 9 provinces: Daranaghi, Aghyun, Mndzur, Ekeghyats, Mananaghi, Derjan, Sper, Shaghagom, Karin

2. Ծոփք (Չորրորդ Հայք), ունի 8 գավառ՝ Խորձյան, Հաշտյանք, Պաղնատուն, Բալահովիտ, Ծոփք (Շահունյաց), Անձիտ, Դեգիք, Գավրեք (Գորեք)։-Цопк (Четвертый Айк), имеет 8 провинций: Хордзян, Хаштянк, Пагнатун, Балаовит, Цопк (Шахуняц), Ансит, Дегик, Гаврек (Горек).-Tsopk (Fourth Hayk), has 8 provinces: Khordzyan, Hashtyank, Paghnatun, Balahovit, Tsopk (Shahunyats), Ansit, Degik, Gavrek (Gorek).



3. Աղձնիք, ունի 11 գավառ՝ Անգեղտուն, Նփրկերտ, Աղձն, Քաղ, Կեթիկ, Տատիկ, Ազնվաց ձոր, Երխեթք, Գզեղխ, Սալնո ձոր, Սանասունք (Սասուն)։В состав Агдзника входят 11 провинций: Ангехтун, Нпркерт, Агдзн, Ках, Кетик, Татик, Азнвац дзор, Ерхетк, Гзехх, Сально дзор, Санасунк (Сасун)..-Aghdznik has 11 provinces: Angeghtun, Nprkert, Aghdzn, Qagh, Ketik, Tatik, Aznvats dzor, Yerkhetk, Gzeghkh, Salno dzor, Sanasunk (Sasun).

4. Տուրուբերան (Տարոնո աշխարհ), ունի 16 գավառ՝ Խութ, Ասպակունյաց ձոր, Տարոն, Արշամունիք, Մարդաղի, Դասնավորք, Տվարածատափ, Դալառ, Հարք, Վարաժնունիք, Բզնունիք, Երևարք, Աղիովիտ, Ապահունիք, Կորի, Խորխոռունիք։- Турубера (мир Тароно) имеет 16 провинций: Хут, Аспакуняц Дзор, Тарон, Аршамуник, Мардаги, Даснаворк, Тварацатап, Далар, Харк, Варажунник, Бзнуник, Ереварк, Агиовит, Апахуник, Кори, Хорхоруник.-Turubera (Tarono world) has 16 provinces: Khut, Aspakunyats Dzor, Taron, Arshamunik, Mardaghi, Dasnavork, Tvaratsatap, Dalar, Hark, Varazhunnik, Bznunik, Yerevark, Aghiovit, Apahunik, Kori, Khorkhorunik.



5. Մոկք, ունի 8 գավառ՝ Իշայր, Մյուս Իշայր, Իշոց, Առվենից ձոր, Միջա, Մոկք Առանձնակ (Արքայից), Արգաստովիտ, Ջերմաձոր։-Мокк состоит из 8 областей: Ишаир, Мес-Ишаир, Ишоц, Арвениц Дзор, Мия, Мокк Аргаснак (от Арки), Аргастовит, Джермадзор.-Mokk has 8 provinces: Ishair, Mes Ishair, Ishots, Arvenits Dzor, Mija, Mokk Argasnak (from Arka), Argastovit, Jermadzor.



6. Կորճայք, ունի 11 գավառ՝ Կորդուք, Կորդրիք Վերին, Կորդրիք Միջին, Կորդրիք Ներքին, Այրտրուանք, Այգառք, Մոթողանք, Որսիրանք, Կարթունիք, Ճահուկ, Փոքր Աղբակ։-Корчайк состоит из 11 провинций: Кордук, Кордрик Верин, Кордрик Средний, Кордрик Внутренний, Айртруанк, Айгарк, Мотоланк, Восиранк, Картуник, Чахук, Покр Агбак.-Korchayk has 11 provinces: Korduk, Kordrik Verin, Kordrik Middle, Kordrik Inner, Ayrtruank, Aigark, Motholank, Vosirank, Kartunik, Chahuk, Pokr Aghbak. Korchayq location map



7. Պարսկահայք, (Նոր Շիրական), ունի 9 գավառ՝ Այլի (Կուռիճան), Մարի, Թրաբի, Արասխ (Ովեա), Ըռնա (Առնա), Տամբեր, Զարեհավան, Զարավանդ, Հեր։-Парскаайк, (Новый Ширакан), имеет 9 провинций: Айли (Куричан), Мари, Траби, Арасх (Овеа), Ырна (Арна), Тамбер, Зарехаван, Зараванд, Хер.-Perskahayk, (New Shirakan), has 9 provinces: Ayli (Kurichan), Mari, Trabi, Araskh (Ovea), Yrna (Arna), Tamber, Zarehavan, Zaravand, Her.

8. Վասպուրական, ունի 35 գավառ՝ Ռշտունիք, Տոսպ, Բոգունիք, Արճիշակովիտ, Կուղանովիտ, Աղիովիտ, Գառնի, Առբերանի, Բուժունիք, Առնո-ոտն, Անձևացիք, Տրպատունիք, Երվանդունիք, Բուն Մարդաստան, Մարդաստան, Արտազ, Ակե, Աղբակ Մեծ, Անձախի ձոր, Թոռնավան, Ճվաշ-ռոտ, Կրճունիք, Մեծնունիք, Պալունիք, Գուկան, Աղանդ-ռոտ, Պարսպատունիք, Արտաշեսյան, Բաքրան (Մարանդ), Գաբիթյան, Գազրիկյան, Տայգրյան, Վարաժնունիք, Գողթն, Նախճավան։-Васпуракан имеет 35 областей: Рштуник, Тосп, Богуник, Арчаковит, Кугановит, Агиовит, Гарни, Арберани, Буюник, Арно-отн, Аншевацик, Трпатуник, Ервандуник, Бун Мардастан, Мардастан, Артаз, Аке, Агбак Мец, Ансахи Дзор, Торнаван. , Чваш-рот, Крчуник, Мецнуник, Палуник, Гукан, Аганд-рот, Парспатуник, Арташесян, Бакран (Маранд), Габитян, Газрикян, Тайгрян, Варажнуник, Гохтн, Нахчаван.-Vaspurakan has 35 provinces: Rshtunik, Tosp, Bogunik, Archishakovit, Kuganovit, Aghiovit, Garni, Arberani, Bujunik, Arno-otn, Anshevatsik, Trpatunik, Yervandunik, Bun Mardastan, Mardastan, Artaz, Ake, Aghbak Mets, Ansakhi Dzor, Tornavan. , Chvash-rot, Krchunik, Metsnunik, Palunik, Gukan, Aghand-rot, Parspatunik, Artashesyan, Bakran (Marand), Gabityan, Gazrikyan, Taigryan, Varazhnunik, Goghtn, Nakhchavan.



9. Սյունիք, ունի 12 գավառ՝ Երնջակ, Ճահուկ, Վայոց ձոր, Գեղաքունի, Սոդք, Աղահեճք, Ծղուկ, Հաբանդ, Բաղք, Զորք, Արևիք, Կովսական։-Сюник состоит из 12 областей: Ернжак, Чахук, Вайоц Дзор, Гегакуни, Содк, Агахечк, Цгук, Хабанд, Багк, Зорк, Аревик, Ковсакан.-Syunik has 12 provinces: Yernjak, Chahuk, Vayots Dzor, Geghakuni, Sodk, Aghahechk, Tsghuk, Haband, Baghk, Zork, Arevik, Kovsakan.

10. Արցախ, ունի 12 գավառ՝ Մյուս Հաբանդ, Վայկունիք (Ծար), Բերդաձոր, Մեծ Առանք, Մեծ Կվենք, Հարճլանք, Մուխանք, Պիանք, Պարսականք (Պարզվանք), Քուստի, Փառնես, Կողթ։-В Арцахе 12 провинций: Мыс Хабанд, Вайкуник (Царь), Бердадзор, Мец Аранк, Мец Квенк, Харчланк, Муханк, Пианк, Парсаканк (Парзванк), Кусти, Парнес, Кохт.-Artsakh has 12 provinces: Mys Haband, Vaikunik (Tsar), Berdadzor, Mets Arank, Mets Kvenk, Harchlank, Mukhank, Piank, Parsakank (Parzvank), Kusti, Parnes, Koght.

11. Փայտակարան, ունի 10 գավառ՝ Հրաքոտ-պերոժ, Վարդանակերտ, Յոթնփորակյան բագինք, Բաղան-ռոտ, Առոս-պիժան, Հանի, Աթշի-Բագավան, Սպանդարան-պերոժ, Որմիզդ-պերոժ, Ալևան։-Пайтакаран имеет 10 провинций: Гракот-перож, Варданакерт, Ётнпоракян багынк, Баган-рот, Арос-пижан, Хани, Атши-Багаван, Спандаран-перож, Ормизд-перож, Алеван.-Paytakaran has 10 provinces: Hrakot-perozh, Vardanakert, Yotnporakyan bagink, Baghan-rot, Aros-pizhan, Hani, Atshi-Bagavan, Spandaran-perozh, Ormizd-perozh, Alevan.

12. Ուտիք, ունի 8 գավառ՝ Առան-ռոտ, Տռի, Ռոտ-Պարսեան, Աղվե, Տուս-Քստակ, Գարդման, Շակաշեն, Ուտի Առանձնակ:-Утик имеет 8 провинций: Аран-Рот, Три, Рот-Парсеан, Агве, Тус-Кстак, Гардман, Шакашен, Ути Аргаснак.-Utik has 8 provinces: Aran-Rot, Tri, Rot-Parsean, Aghve, Tus-Kstak, Gardman, Shakashen, Uti Aragsnak.

13. Գուգարք, ունի 9 գավառ՝ Ձորոփոր, Կողբոփոր, Ծոբոփոր, Տաշիր, Թռեղք, Կանգարք, Ջավախք Վերին, Արտահան, Կղարջք։Ըստ լեգենդի Գուգարքը հիմնել ՝ Հայկ նահապետի զարմից Գուշարը-Շարաի որդին:-Гугарк состоит из 9 провинций: Дзоропор, Кохбопор, Цобопор, Ташир, Трехк, Кангарк, Джавахк, Верин, Артахан, Харджк.По легенде, Гугарк был основан сыном Шары – `Гушар-, из зарма Айка Наапета:-Gugark has 9 provinces: Dzoropor, Koghbopor, Tsobopor, Tashir, Treghk, Kangark, Javakhk Verin, Artahan, Khardjk. According to legend, Gugark was founded by the son of Gushar-Shara, a nephew of Hayk Nahapet.

14. Տայք, ունի 8 գավառ՝ Կող, Բերդաց փոր, Պարտիզաց փոր, Ճակք, Բողխա, Ոքաղե, Ազորդաց փոր, Արսեաց փոր։-Тайк состоит из 8 провинций: Кох, Бердац Бор, Партизац Бор, Чакк, Богха, Окаге, Азордац Бор, Арсеац Бор.-Tayk has 8 provinces: Kogh, Berdats Bor, Partizats Bor, Chakk, Boghkha, Okaghe, Azordats Bor, Arseats Bor.

15. Այրարատ, ունի 22 գավառ՝ Բասեն, Գաբեղյանք, Աբեղյանք, Հավնունիք, Արշարունիք, Բագրևանդ, Ծաղկոտն, Վանանդ, Շիրակ, Արագածոտն, Ճակատք, Մասյացոտն, Կոգովիտ, Աշոցք, Նիգ, Կոտայք, Մազազ, Վարաժնունիք, Ոստան Հայոց, Ուրծաձոր, Արած, Շարուր դաշտ։-Айрарат имеет 22 области: Басен, Габегянк, Абегянк, Авнуник, Аршаруник, Багреванд, Цахкот, Вананд, Ширак, Арагацотн, Чакатк, Масиацотн, Коговит, Ашоцк, Ниг, Котайк, Мазаз, Варажуник, Востан, Урцадзор, Арац, Шарур Армяне. поле.-Airarat has 22 provinces: Bassen, Gabeghyank, Abeghyank, Havnunik, Arsharunik, Bagrevand, Tsaghkot, Vanand, Shirak, Aragatsotn, Chakatk, Masyatsotn, Kogovit, Ashotsk, Nig, Kotayk, Mazaz, Varazhunik, Vostan, Urtsadzor, Arats, Sharur Armenians. field.

Փոքր Հայք Малая Армения lesser Armenia

սկզբնաղբյուր источники references

Wikipedia.org
https://www.facebook.com/profile.php?id=100060137366930